Gəzzədə diqqət növbəti mərhələlərdə

Qəzzada Atəşkəsin Növbəti Mərhələləri Gözlənilir

ABŞ prezidenti Donald Trampın sülh planı çərçivəsində Qəzzada atəşkəs İsrail və HƏMAS arasında davam edərkən, diqqət atəşkəsin gələcək mərhələlərinə yönəlib. İsrailli girovların və Fələstinli məhbusların təhvil verilməsi, həmçinin İsrail ordusunun müəyyən edilmiş “sarı xətt”in gerisinə çəkilməsi ilə həyata keçirilən ilk mərhələdən sonra Qəzzanın idarə olunması və HƏMAS-ın tamamilə tərksilah edilməsi kimi məsələlərlə bağlı qeyri-müəyyənliklər davam edir. Trampın sülh planına əsasən, Qəzzanın müvəqqəti olaraq "Sülh Şurası" adlandırılan beynəlxalq keçid qurumunun idarəsindəki komitə tərəfindən idarə olunması nəzərdə tutulur.

ABŞ-ın Xüsusi Nümayəndəsi Bölgədə

Gələn həftə bu mövzularda mühüm təmasların keçiriləcəyi gözlənilir. Belə ki, ABŞ prezidenti Donald Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiv Uikoff Qəzzada atəşkəs prosesinin irəliləyişini izləmək üçün bu gün Yaxın Şərqə səfər edəcək. "Axios" xəbər saytına açıqlama verən yüksək səviyyəli ABŞ rəsmisi Uikoffun həftənin əvvəlində İsrail, Misir, eləcə də Qəzzaya gedəcəyinin planlaşdırıldığını bildirib. O, Qəzzadakı atəşkəs prosesinin son vəziyyətini və həlak olan girovların cəsədləri ilə bağlı prosesi yerində görmək məqsədilə bölgəyə gedərək İsrail və Misirdə yüksək səviyyəli şəxslərlə görüşəcək.

Keçid Komitəsi və Hərbi Heyət

Bununla yanaşı, Misir Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Bədr Əbdülatı İsrail və HƏMAS-ın Qəzzadakı keçid idarəetməsini öz üzərinə götürəcək Fələstinli qrupu təsdiqlədiyini elan edib. Əbdülatı Qəzza zolağında yaradılacaq keçid komitəsində yer alacaq 15 Fələstinli texnokratın İsrail tərəfindən təsdiqləndiyini qeyd edib. O, həmçinin HƏMAS-ın Trampın sülh planını məmnuniyyətlə qarşıladığını və "keçid dövründə heç bir rol almamağı qəbul etdiklərini" iddia edib.

Digər tərəfdən, İsrail və HƏMAS arasında əldə olunan atəşkəs razılaşmasının rəsmi olaraq həyata keçirilməsindən sonra 20 maddəlik plan çərçivəsində atəşkəsi izləmək və sabitliyi dəstəkləmək üçün xarici ölkə əsgərlərinin bölgədə vəzifələndirilməsinə başlanır. Almaniya Müdafiə Nazirliyindən verilən açıqlamada, bu çərçivədə ilk mərhələdə Almaniya Silahlı Qüvvələrindən bir briqada generalı ilə 2 baş qərargah zabitinin gələn həftə ABŞ rəhbərliyindəki Mülki-Hərbi Koordinasiya Mərkəzində (MHCC) vəzifəyə başlayacağı bildirilib. Həmin Alman zabitləri İsrailin cənubunda yerləşən MHCC-də formalı, lakin silahsız olaraq vəzifələndiriləcək. Atəşkəsi izləmək və humanitar yardımları əlaqələndirməkdən məsul olacaq MHCC-nin eyni zamanda Qəzzadakı beynəlxalq sülh qüvvəsinin inteqrasiyasını, təlimini və logistik dəstəyini də əlaqələndirəcəyi qeyd edilib. Təxminən 200 əsgərin xidmət göstərəcəyi MHCC-yə ABŞ-lı bir general komandanlıq edəcək. Açıqlamada, Alman əsgərlərinin yerləşdirilməsində Almaniya Parlamentinin səlahiyyətlərinə ehtiyac olmadığı, çünki onların silahlı əməliyyatda iştirak etmələrinin gözlənilmədiyi də qeyd olunub.

Cəsəd Mübadiləsi və İnsan Haqları

İsrail ilə HƏMAS arasında əldə olunan atəşkəs razılaşması çərçivəsində mübadilələr davam edir. Fələstin Səhiyyə Nazirliyindən verilən açıqlamada, "İsrail tərəfindən Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi (BQXK) vasitəsilə sərbəst buraxılan 15 mülki şəxsin cəsədi təhvil alındı. Ümumi cəsəd sayı isə 135-ə yüksəldi" deyilib. Qəzza zolağındakı xəstəxanalara son 48 saatda 29 nəfərin cansız bədəninin gətirildiyi və 7 oktyabr 2023-cü il tarixindən bəri ümumi can itkisinin 68 min 116-ya yüksəldiyi bildirildiyi halda, Qəzza İnsan Haqları Mərkəzi atəşkəs razılaşmasının başlamasından bəri İsrailin həyata keçirdiyi hücumlarda 34 Fələstinlinin həyatını itirdiyini, 122 nəfərin də yaralandığını elan edib. Digər tərəfdən, HƏMAS-ın dünən axşam saatlarında dağıntılar altından çıxarılan 2 israilli əsirin cəsədini Beynəlxalq Qırmızı Xaç Təşkilatının heyətinə təhvil verdiyi qeyd edilib.

İsrailin Qəzzada davam etdirdiyi müharibə cinayətlərini araşdırmaq məqsədilə qurulan müstəqil beynəlxalq təşəbbüs olan Qəzza Məhkəməsi, yekun iclasını 23-26 oktyabr 2025-ci il tarixləri arasında İstanbul Universiteti Prof. Dr. Cəmil Birsel Konfrans Salonunda həyata keçirəcək. BMT-nin keçmiş Fələstin üzrə xüsusi raportyoru Prof. Dr. Riçard Falkın sədrliyində keçiriləcək iclaslarda akademiklər, hüquqşünaslar, jurnalistlər, insan haqları müdafiəçiləri və Fələstinli şahidlər bir araya gələcəklər.

Rəfah Keçidi Və Netanyahunun Siyasi Durumu

Fələstinin Misirdəki səfiri açıqlama verərək Rəfah Sərhəd Keçidinin sabah açılacağını və Misirdəki Fələstinlilərin Qəzzaya daxil olmasına icazə veriləcəyini bildirib. İsrail Baş Nazirlik Ofisindən verilən açıqlamada isə Netanyahunun Rəfah Sərhəd Keçidinin "növbəti elana qədər açılmaması" təlimatını verdiyi qeyd edilib.

İsrail Baş Naziri Benyamin Netanyahunun əldə olunan Qəzzada atəşkəs razılaşmasından sonra səslərini artırdığı görünür. İsrail mətbuatında yer alan xəbərlərə görə, keçirilən sorğu Netanyahunun Likud partiyasının 34 sandalye qazanacağını göstərir. Bu, girovların sərbəst buraxılması və Qəzzada atəşkəsin təmin edilməsindən sonra Netanyahunun səsini artırdığını göstərir. Digər tərəfdən, Netanyahunun ümumi seçki tarixini altı ay qədər erkən keçirmək istədiyi iddia edilib. Xəbərdə baş nazirin iyun 2026-cı ilə çəkməyi planladığı seçkilərdən əvvəl İndoneziya və Səudiyyə Ərəbistanı ilə normallaşma razılaşmaları imzalayacağına da ümid etdiyi qeyd edilib.

24 saat