Ülviyyə Əli: Doğum Günü Məktubu və Qəbul Edilməyən Görüş
Jurnalist Ülviyyə Əlinin doğum günündə "Meydan TV işi" üzrə həbsdə olduğu Bakı İstintaq Təcridxanasından ictimaiyyətə ünvanladığı açıq məktub böyük maraqla qarşılanıb. Məktubda azadlıqdakı son aylarını xronoloji ardıcıllıqla təsvir edən Ülviyyə Əli, öz prinsipial mövqeyindən geri çəkilmədiyini bir daha nümayiş etdirib. Lakin onun doğum günü münasibətilə ailə üzvləri ilə görüş tələbi təcridxana rəisi Elnur İsmayılov tərəfindən rədd edilib.
Azadlıqdakı Son Aylar: Seçimlər və Prinsiplər
Jurnalistin məktubu Viktor Tsoyin “Arxamca qapını ört, mən gedirəm” mahnısından bir parçanı ehtiva edir ki, bu da onun gələcək taleyinə işarə verir. Ülviyyə Əli Gürcüstanda olduğu zaman, 2024-cü il dekabrın 6-da, "Meydan TV işi" üzrə 6 əməkdaşın qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs olunduğu xəbərini alarkən böyük sarsıntı keçirdiyini qeyd edir. Paytaxtdakı etirazları işıqlandırmaq və monotonluqdan uzaqlaşmaq üçün getdiyi Gürcüstandan qayıtmamaqla bağlı saysız-hesabsız nəsihətlər eşitsə də, o, vətəninə dönməyə qərar verir. Ülviyyə Əlinin qeyd etdiyi kimi, təyyarə biletinin vaxtını 14 dekabrdan 9 dekabra dəyişməsi, taleyin bir işarəsi ola bilərdi, lakin o, anasının “arxandayam” sözlərindən ruhlanaraq və sevimli pişiklərini əmanət edərək ölkəyə dönməkdə tərəddüd etməyib.
Azərbaycana qayıtdıqdan sonra da dostlarının məhkəmələrini və ölkədəki insan haqları pozuntularını 6 il əməkdaşlıq etdiyi “Amerikanın Səsi” vasitəsilə işıqlandırmağa davam edən Ülviyyə Əli, peşəsinə olan sədaqətini nümayiş etdirir. Əlamətdar günləri və ad günlərini məhz həbsdə olan və ya ölkəni tərk etmiş dostlarının yoxluğunu hiss edərək keçirdiyini bildirir. 2024-cü il dekabrın 27-də Yeni ili xaricdə qarşılamaq üçün ölkəni tərk etsə də, orada da qayıtmamaqla bağlı təzyiqlərlə üzləşir, lakin o, 2025-ci il yanvarın 4-də Azərbaycana geri dönür. Ölkədə olduğu hər gün canlı “location” göndərərək həbs olunacağı təqdirdə dostlarının xəbərdar olmasını təmin edən Ülviyyə Əli, insanların “bəs səni nə vaxt tuturlar” sualına “ümid edirəm, artıq cavabını öyrəniblər” deyə cavab verir.
"Meydan TV işi" və Ölkədən Çıxış Qadağası
2025-ci il yanvarın 14-də müstəntiq Samir İsmayılov tərəfindən Bakı Şəhər Baş Polis İdarəsinə (BŞBPİ) çağırılan Ülviyyə Əli, bir gün əlavə möhlət alaraq, yanvarın 16-da idarəyə yollanır. O, bu möhləti Müasir İncəsənət Muzeyini ziyarət etmək üçün istifadə etdiyini, həbs olunacağı təqdirdə ürəyində qalmasını istəmədiyini bildirir. BŞBPİ-də ölkədən çıxışına qadağa qoyulduğunu öyrənən Ülviyyə Əli, ifadə verəndən sonra “Meydan TV” əməkdaşı olmadığını, əməkdaş olsa belə bunun cinayət olmadığını vurğulayan müsahibə verir. Həmin dövrdə ölkədə Meydan TV işi ilə bağlı gərginliklər davam edirdi. O, bu qadağanı “sakit durmasan, həbs oluna bilərsən” mesajı kimi dəyərləndirsə də, saysız-hesabsız paylaşımları və müsahibələri ilə öz sakitliyini pozur. Ülviyyə Əli məhkəməyə şikayətləri ölkədən getmək üçün deyil, ədalət axtarışı üçün verdiyini qeyd edir, vətənindən ayrılmaq niyyətində olmadığını bildirir.
Jurnalistikanın Gəlir Mənbəyindən Artıq
2025-ci il fevralın 24-də “Amerikanın Səsi”nin Azərbaycandakı müxbir akkreditasiyası ləğv olunandan sonra Ülviyyə Əli işsiz qalır. Bu hadisədən sonra o, jurnalistikanın onun üçün gəlir mənbəyi olmadığını dərk edir. Lakin başqa sahədə işləmək imkanı (tərcüməçiliklə məşğul idi) olsa da, heç bir gəlir gətirməsə belə, ölkədəki haqsızlıqları və qanunsuzluqları öz şəxsi hesabından ödənişsiz şəkildə işıqlandırmağa başlayır. Bu, onun peşəsinə olan sarsılmaz bağlılığını göstərir.
2025-ci il mayın 2-də dostu Bayram Məmmədovun məzarında ikən, ona “ölkədən çıxış qadağası götürülən kimi çıx get” deyirlər. Ülviyyə Əli isə sadəcə “dostumun məzarı buradadır” deyə cavab verir. O, bu sözləri deyəndə azadlıqda cəmi 4 gününün qaldığını və dostu ilə eyni taleyi yaşayacağını bilmirdi. Həbs olunduğu gün və iki dəfə həbs qətimkan tədbiri uzadılarkən, müstəntiqin onu ölkədən qaça biləcəyi ilə bağlı irəli sürdüyü arqumentə gülür, çünki o, dəfələrlə belə bir imkandan imtina edib. Ülviyyə Əlinin sevdiyi cümləni ("mən insanları imtinalarından tanıyıram") özünü tanımaq üçün vacib hesab etdiyini vurğulayır və indi kimin haqlı olduğunu bildiyini deyərək məktubunu “Həbsdəki ilk ad günüm mübarək!” sözləri ilə bitirir.
Doğum Günü Təcridxanada: Rədd Edilən Görüş
Yaxınlarının məlumatına görə, Ülviyyə Əli doğum günü münasibətilə oktyabrın 13-də saxlanıldığı Bakı İstintaq Təcridxanasının rəisi Elnur İsmayılovdan ailə üzvləri ilə görüş istəyib. Rəis Elnur İsmayılov əvvəlcə görüşə icazə versə də, sonradan həmin gün müəssisəyə yoxlama gələcəyini bəhanə edərək bu istəyi rədd edib. Bu qərar nəticəsində Ülviyyə Əli bayram sovqatsız qalıb, ailəsinin doğum günü üçün gördüyü hazırlıqlar (yeməklər, tort və s.) hədər olub. Həbsdə olan digər siyasi məhbuslara bənzər vəziyyətlərdə görüş icazələri verilsə də, Elnur İsmayılovun Ülviyyə Əliyə qarşı qərəzli davranış göstərdiyi iddia edilir. Şərlənərək həbs olunan siyasi məhbuslara təcridxanada belə bu haqqın çox görülməsi tənqid olunur.
"Meydan TV işi" üzrə Həbs Edilən Digər Jurnalistlər
2024-cü il dekabrın 6-da “Meydan TV” saytının Azərbaycan nümayəndəliyinin rəhbəri Aynur Elgünəş, jurnalistlər Ramin Deko, Aysel Umudova, Aytac Tapdıq, Xəyalə Ağayeva və Natiq Cavadlı Meydan TV işi üzrə saxlanılıblar. Daha sonra “Arqument.az” saytının baş redaktoru, Meydan TV işi ilə əməkdaşlıq edən jurnalist Şəmşad Ağayev (Ağa), jurnalistlər Nurlan Libre (Qəhrəmanlı), Fatimə Mövlamlı və fotoqraf Əhməd Muxtar da bu Meydan TV işi çərçivəsində həbs ediliblər. Mayın 7-də isə jurnalist Ülviyyə Əli də "Meydan TV işi" üzrə həbs olunaraq Bakı İstintaq Təcridxanasına yerləşdirilib.
Həbs olunan jurnalistlərin heç biri özünü təqsirli bilmir.
Oxucu Şərhləri
Şərh Yaz